Mẹ tôi ly thân với bố, sau đó mua một mảnh đất nhỏ bằng giấy viết tay. Đến nay, bố mẹ tôi đã ly hôn, vậy mẹ tôi có được cấp sổ đỏ riêng hay không?
Mẹ tôi ly thân bố rồi dẫn tôi đi thuê nhà ở. Ba năm trước, mẹ tôi mua một mảnh đất của họ hàng rồi xây ngôi nhà cấp 4 để hai mẹ con sinh sống.
Mảnh đất này trước đây được mua bằng giấy viết tay nên khi mẹ tôi mua cũng chỉ viết tay. Vậy mẹ tôi có được cấp sổ đỏ cho mảnh đất đó không? Bố mẹ tôi cũng đã ly hôn, vậy mảnh đất đó có được cấp sổ cho riêng mẹ tôi không?
(Hoàng Thái Minh)
Trả lời:
Khoản 1, 2, 3, 4 Điều 100 Luật Đất đai năm 2013 quy định những trường hợp được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất như sau:
"1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong các loại giấy tờ sau đây thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất:
a) Những giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước ngày 15/10/1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
b) Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15/10/1993;
c) Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất;
d) Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15/10/1993 được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15/10/1993;
đ) Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật;
e) Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất;
g) Các loại giấy tờ khác được xác lập trước ngày 15/10/1993 theo quy định của Chính phủ.
2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có một trong các loại giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này mà trên giấy tờ đó ghi tên người khác, kèm theo giấy tờ về việc chuyển quyền sử dụng đất có chữ ký của các bên có liên quan, nhưng đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành chưa thực hiện thủ tục chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật và đất đó không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.
3. Hộ gia đình, cá nhân được sử dụng đất theo bản án hoặc quyết định của Tòa án nhân dân, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án, văn bản công nhận kết quả hòa giải thành, quyết định giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã được thi hành thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
4. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất từ ngày 15/10/1993 đến ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà chưa được cấp Giấy chứng nhận thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; trường hợp chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính thì phải thực hiện theo quy định của pháp luật".
Nếu mẹ bạn có một trong những giấy tờ trên thì sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Nếu mua nhà trong thời kỳ hôn nhân, tài sản đó là tài sản chung của hai vợ chồng. Ảnh minh họa
Về việc cấp sổ đỏ cho riêng mẹ bạn, pháp luật quy định như sau:
Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 nêu rõ: "Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại Khoản 1 Điều 40 của Luật này (quy định về việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân); tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng".
Như vậy, trong trường hợp này, mảnh đất và nhà của mẹ bạn vẫn là tài sản chung của hai vợ chồng dù mẹ bạn tự mua đất và xây nhà trong thời gian ly thân, trừ trường hợp cha mẹ bạn trước đó đã thỏa thuận chia tài sản trong thời kỳ hôn nhân. Vì vậy, mẹ bạn không thể được cấp riêng giấy chứng nhận.
Nếu mẹ bạn muốn được cấp riêng sổ đỏ, trong hồ sơ xin cấp sổ đỏ phải có văn bản cam kết của bố bạn rằng đó là tài sản riêng của mẹ bạn, đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận cho riêng mẹ bạn. Văn bản cam kết của bố bạn phải được công chứng, chứng thực.
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Giám đốc Công ty Luật Bảo An
(Theo Vnexpress)
